KHMELNYTSKYI

Khmelnytskyi Ukrania ekialdeko hiria da, hiri ertain bat, Gasteizek adina biztanle omen dituena, itxuraz lasaia eta aparteko bereizgarririk gabea, egunerokotasunaren bideei pauso arrunt eta txikiekin ekiten diena, maitagarria, aspergarria, txikiegia... (bertakoek diote). Oinezkoentzako kale luze bat dauka erdialdean; zenbait parke --horietako bat, handienetakoa eta nik noizean behin ibiltzen dudana, ibaiari aintzira itxura ematen dion zabalgune baten ertzean--; soziedade filarmoniko bat; neurrien harroagatik, edo darion hoztasunagatik, nik "sobietarra" esaten diodan enparantza (edo hutsune) soil bat udaletxearen aurrean; II. Mundu Gerrako oroigarriren bat edo beste.... Khmelnytskyik ez du turistarik erakartzeko ageriko meriturik, beharbada gogorik ere ez, eta inoiz kanpotar batekin egokitzen bazara hemengo kaleetan, dendetan, tabernaren bateko gau giroan, edo asteburuko musika kontzertuan, oso daitekeena da arrotz hori hizkuntza irakaslea izatea. Izan ere, hizkuntza eskola ugari dago hiri honetan. Khmelnytskyitarrek (khmelnytskyitar batzuek, behinik behin) hizkuntzak ikasi nahi dituzte eta behin horretara jarriz gero ez dira inondik inora ikasle epelak edo makalak: nekez emango dute amore edo erdibidean gelditu, eta behin helburua lortu eta gero (dotore eta erraz menperatzea dena delako hizkuntza) hurrenari ekingo diote lasai asko: ez, ez da harrigarria dagoeneko bi edo hiru hizkuntza ondo ikasi duten ikasleak topatzea eskola hauetako ikasgeletan.   

Otsailaren 5ean igo bizikletara eta agur esan nion Odesari, nire begiko hiri eder kuttunari; 15ean iritsi nintzen Khmelnytskyira eta geroztik nago hiri honetan. Irakasle ni ere, lanbide zaharrari ostera helduta. Bai, duela 25en bat urte ibili nintzen azkenekoz euskaltegi bateko pasilloetan, klase batetik bestera, fotokopiak eta liburuak besapean, helduz osatutako ikastalde baten aurrean... eta halaxe nabil berriz egunotan. Gaztelania irakasten dut eta nire erdaltegia euskaltegi ere bihurtu da atzoz geroztik: euskarazko talde bat sortu dugu, 7-8 ikasle guztira. Khmelnytskyi, estraineko aldiz beharbada, euskeraz mintzatuko da. Gustura. Iraganeko keinuak berritzen eta gaurkotzen ari naiz eta sentipen ona da. Bai... maite ditut bide hauek ere. Irakaslea naiz... egia ote da? 

Vladimir zaharrak ez du beheratu nahi. Non? Tiraspolen, Transnistriako hiriburuan

Ezkerrean

Chisinau, Moldaviako hiriburua

Oroitzen? gogoetan? (Chisinaun, II.Mundu Gerrako memorialean)

Moldaviarren abegi ona herri txiki batean. Valerio eta Elena dira. Errumaniera, gaztelania eta italiera nahastuz ulertzen genion elkarri

Eta Moldaviatik atzera Ukraniara. Goizeko 9ak Bar herrian, bizikletara igo ta egunari ekiteko ordua.

Udan bezala neguan ere

Otsailaren 15ean Ukranian, Bar eta Derazhnia bitartean. Errepide nagusiak elurrik gabe zeuden baina nire gustukoak horrelatsu

Khmelnytskyiko erdialdea

Bide... gorria?

Khmelnytskyiko OLA hizkuntza eskola. Guztira 13 hizkuntza irakasten dira bertan: ingelesa, gaztelania, txinera, japoniera, alemana, poloniera, frantsesa, latina, turkiera, arabiera, errusiera, ukraniera... eta heldu berri bat, euskera.

Eskolatik gertu parke bat eta ibaia daude. Irudiko bi horiek arrantzan ari dira, izotzean zuloa eginda.

Ez, ez dira ikasle zintzoak, Rodrigo eta Laura baizik: bata Argentinako anarkista irredentoa; bestea Alemaniako antisistema arriskutsua. Mongolian ezagutu genuen elkar orain dela hainbat hilabete eta geroztik beste lautan egin dugu topo munduko bideetan, azkenekoz hementxe bertan, Khmelnytskyin, orain dela gutxi.